مقصود از خروج دجال که از علایم ظهور به حساب آمده چیست؟

روایات بسیارى عمدتا در مصادر حدیثى اهل سنّت درباره خروج دجال در اخر الزمان و قبل از برپایى حکومت امام مهدى علیه السلام وارد شده است.

بخارى به سندش از رسول خدا صلى الله علیه واله نقل کرده که فرمود: (دجال خروج خواهد کرد تا اینکه در ناحیه اى از مدینه فرود مى اید، و سه بار اعلان آماده باش جنگ مى دهد، آن گاه به سوى او هر کافر و منافقى حرکت مى کند).(۲۰)

در مصادر اهل سنّت براى دجال صفاتى ذکر شده است از قبیل:

۱ – ادعاى ربوبیت مى کند.(۲۱)

۲ – عمر طولانى دارد.(۲۲)

۳ – همراه او آب و آتش است.(۲۳)

۴ – کور را بینا کرده و برص را شفا مى دهد.(۲۴)

۵ – مرده را زنده مى کند.(۲۵)

۶ – کسى را مى کشد، آن گاه او را زنده مى کند.(۲۶)

۷ – با او بهشت و آتش است.(۲۷)

۸ – با او نهرى از آب سفید ونهرى از اتش است.(۲۸)

۹ – خواسته او براورده مى شود.(۲۹)

درباره دجال با این اوصاف احتمالاتى وجود دارد:

الف. دجّال شخصى حقیقى است که کارهاى خارق العاده اى را در قالب سحر و جادو انجام مى دهد.

ب. مقصود به دجال همان ابلیس (شیطان) است.

ج. احتمال مى رود که دجال همان سفیانى است که در روایات شیعه به خروج او در اخر الزمان تاکید فراوان شده است.

د. مقصود از دجال همان اسرائیل است.

در ابتدا این احتمال به نظر مى رسد که احادیث دجال از جمله اسرائیلیاتى باشد که در احادیث اهل سنّت وارد شده است، زیرا:

اولا: اثرى از این احادیث در روایات اهل بیت علیهم السلام به چشم نمى خورد.

ثانیا: غالب احادیث دجال از کعب الاحبار یهودى الاصل رسیده است. کسى که تمام افعال واقوالش مشکوک به نظر مى رسد.

ثالثا: این اعتقاد که مسیح منتظر خروج مى کند ودجال را به قتل مى رساند در عقاید یهود مشاهده مى شود.

در هر حال بر فرض صحّت این روایات احتمال تاویل این روایات ورمزى بودن وجنبه سمبلیک داشتن انها زیاد است.

سید محمّد صدررحمه الله مى فرماید: (دجال رمزى است از اوج تمدّن وتکنیک غرب که با اسلام ومبانى ان ستیز دارد. تمدّنى که درصدد به سلطه کشیدن هر انسانى است… ما به طور وضوح مشاهده مى کنیم که چگونه تمدن وتکنیک غرب مادى گرا در این عصر بر تمام جوامع، حتّى مسلمانان تسلّط پیدا کرده است…).(۳۰)

از بیانات استاد محمّد طى(۳۱) ونویسنده مصرى شیخ محمّد فهیم ابوعبیه در تعلیقه خود بر کتاب (نهایة البدایة والنهایة)(۳۲) نیز همین احتمال به دست مى اید.

پی نوشت :